Sosyal Psikoloji Deneyleri 5: Diğer Araştırmalardan Bazıları

Shachter: Deneyde birbirlerini tanımayan denekler bir örnek olay tartışması için bir araya getirilir. Tartışılan ve üstünde bir grup kararı alınması gereken örnek olay, suçlu bir çocuğun hayat hikayesinin incelenmesi ve bu çocuğa ne yapılması gerektiğinin saptanmasıydı. Her grupta araştırmacının üç asistanıda grup üyesi rolünde hazır bulunuyorlardı. Bunlardan biri tamamen grup görüşüne uymuş, ikincisi devamlı olarak grup görüşüne karşı çıkmış, üçüncü ise önce grup görüşüne karşı çıkmış fakat sonra fikrini değiştirerek gruba uymuştur. Bu durumda grup üyelerinin birinciye fazla iletişim yöneltmediği, en çok kendilerinden farklı düşünen ikinci ile üçüncüye konuşmalarını yönelterek onları ikna etmeye çalıştığı görülmüştür. Üçüncü sonradan gruba uyunca, ona yöneltilen grup iletişimide azalmış, bütün baskı, grubun görüşüne karşı direnen ikinci kişiye yönelmiştir. Bu kişiyi ikna etme çabaları başarısız olunca, grup bu sefer ona karşı tehdit hatta zor kullanmaya başvurmuştur. Bütün bunlara rağmen o üye yinede grubun fikrini kabul etmeyince, grup onunla konuşmaktan tamamen vazgeçmiş, onu reddetmiş ve onu yok gibi varsayarak kendi içinde bir karar almaya yönelmiştir. Böylece grubun kendine uymayan üyeye nasıl tepki verdiği görülmüştür.

Bu araştırmaya benzer bir film izlemiştim. Film tek bir odada geçiyor ve bir grup jüri üyesinin çocuğun suçlu olup olmadığına karar vermeleri gerekiyor. Eğer suçlu bulunursa idam edilecek.
Film tek bir odada geçmesine rağmen hayatımda beni etkileyen ilk 10 film arasına girer. Eğer bu sıralar hangi filmi izlesem diye düşünüyorsanız kesinlikle izleyin diyebileceğim bir film..

Kelimeler ve Hafıza Manipülasyonu: 1974 psikologlar hafızanın güvenirliğini ve ne kadar manipüle edilebildiğini görmek amacıyla bir test hazırladılar. 45 kişiye araba kazasına dair film izlettiler. Bu kişilerden bazılarına  arabanın çarpma anında ne kadar hızlı gittiğini değerlendirmeleri istendi. Diğer başka bir grubada benzer sorular soruldu fakat çarpma kelimesinin yerine ezmek, çarpışmak, vurmak ve değdi kelimeleri kullanıldı. Çarpma kelimesinin kullanıldığı soruyla değdi kelimesinin kullanıldığı soru arasındaki cevaplarda "10 mil daha hızlı" değerlendirme farkı vardır. Bir hafta sonra katılımcılara kırılan camlar ve filmde olmamasına zağmen kırılan camı hatırlatacak resimler gösterildi. Bu durum katılımcıların hafızalarına arabanın kırılan camlarını ekledi ve olayı değiştirdi.
 Peki bu durumda suça tanık olduğumuzu düşünelim hafızamıza acaba ne kadar güvenebiliriz??