19 Haziran 2018 Salı

Değişen ve Gelişen Bir Yapı Olarak Beyin

Yaklaşık olarak 25 yaşlarına doğru geldiğimizde çocukluk ve ergenlik dönemine özgü beyinsel gelişimler neredeyse tamamlanmıştır. Bu açıdan bakıldığında kişiliğimizin de artık sabitleştiğini ve değişmeyeceğini düşünebilirsiniz. Ama gerçek içinde bundan çok daha fazlasını barındırır. Beynimiz tıpkı bir plastik gibi biçim alabilir ve aldığı bu biçimi koruyabilir. Yaşadığımız her olay, yaşadığımız yerler, arkadaşlarımız, deneyimlerimiz, ilgilendiğimiz hobiler hepsi beynimizde küçük izler bırakır.

Mesela okuduğunuz kitaptan küçük bir kesit sizi o kadar çok etkiler ki beyninizdeki nöral bağlantılar değişir dolayısıyla sizde değişirsiniz. Ve bu değişim nispeten kalıcıdır. Mesela kemancılarda beynin korteksindeki(Beyin Kabuğu) omega adı verilen kıvrım diğer insanlarınkinden daha gelişmiştir. Yaptığımız her şey beyinde fiziksel değişimlere neden olur. Buna başka bir örnek olarak taksicileri düşünebiliriz. Bütün bir şehrin karmaşık haritasını adeta zihinlerine kopyalarlar. Çoğumuz bir satır cümleyi bile akılda tutmakta zorlanırken onlar bunu nasıl başarıyor?

Beyin geliştirilebilen esnek bir yapıya sahiptir. Beyinde tıpkı kaslar gibi çalıştırıldığında güçlenir ve kullanmazsak zayıflar. 

Şimdi bu konuyla ilgili bir araştırmadan bahsedeceğim. Bir grup nörobilimci Londra’da ki taksi şoförlerinin şehrin her kavşağını nasıl akılda tuttuklarını ve doğuştan gelen bir yetenek olup olmadığını anlamak için bir grup taksi şoförüne beyin taraması yapmışlar. Ve beyinlerinde, uzamsal bellekte önemli rol oynayan hipokampüs bölgesinin arka kısımlarının kontrol gruplarına göre daha büyük olduğunu gözlemlemişler. 

Bunun üzerine şu soru akıllarına takılmış; Acaba bu doğuştan gelen bir yetenek mi yoksa sonradan mı gelişmiş? Daha sonra araştırmayı daha uzun süre çalışmış olan taksi şoförleri üzerinde de yapmışlar. Ve bu kişilerin beyinlerinde ki alanın daha az çalışanlardan daha büyük olduğunu gözlemlemişler. 

Bu araştırmanın sonucu yukarıda söylediklerimi destekler niteliktedir. Beyin yetişkinlikte de yeniden şekillenebilir. Yeter ki yeterince çalışın. Einstein’ın da dediği gibi, dehanın 10’da 1’i yetenek 10’da 9’u da çalışmaktır.

KAYNAKÇA

Eagleman, D.(2015). Beyin: Senin Hikayen. İstanbul: Domingo Yayıncılık.


YAZAR: Muhammet KAZANCI




2 yorum:

  1. Çok güzel bir yazı, çalışan demir ışıldar derler, insan vücudunun mikroişlemcisidir beyin. Aslında sadece beyin de değil tüm vücudmuzu iyi anlamalı ve çalıştırmalıyız.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yorum için teşekkürler(: tıpkı kaslarımız gibi beynimizde çalıştırdığımız alanlarda gelişir.

      Sil