3 Eylül 2018 Pazartesi

Bağlanma Kuramı ve İnsan Davranışları



Bağlanma, bebek ile annesi ya da bakım sağlayan sabit bir kişi arasında kurulan, temel güven duygusunu geliştiren ilk bağlardır. Bu bağ özellikle ilişkilerde olmak üzere insan davranışları üzerinde ilerleyen yılları da kapsayan önemli bir etkiye sahiptir. Şimdi birlikte çocukluk yıllarındaki bağlanmanın kişiliğimiz ve davranışlarımız üzerindeki etkilerine bakalım.

Öncelikle Dr. Deniz’in, Beş Faktör Kişilik Kuramıyla bağlanma stilleri arasındaki ilişkiyi incelediği araştırmasının sonuçlarına bakalım. Korkulu bağlanma stiliyle dışadönüklük arasında negatif yönlü; kayıtsız bağlanma stili ile deneyime açıklık arasında pozitif yönlü, yumuşak başlılık arasında negatif yönlü;  güvenli bağlanma stili ile duygusal dengesizlik / nevrotizm arasında negatif yönlü, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk arasında pozitif yönlü; saplantılı bağlanma stili ile sorumluluk arasında ise negatif yönlü anlamlı ilişkiler bulmuştur.
 

Şimdi aşağıda beş farklı kişiden ve onların özelliklerinden ve hayata bakış açılarından bahsedeceğim sizde bunları okurken resimdeki bağlanma stilleriyle eşleştirmeye çalışın. Bu kişilikleri oluştururken farklı kaynaklardaki özellikleri birleştirip bağlanma stillerine göre bir kişilik ve davranış örüntüsü oluşturmaya çalıştım.

 


-Emre: Eğlenceyi seven, konuşkan, sevecen ve sosyal biridir. Başkalarına bağımlı olmayan düşüncelere sahiptir ve geleneksel değerleri sorgulama eğilimindedir. Arkadaşlarıyla birlikte gezmeyi sever ama arada sırada kendisiyle de vakit geçirmekten hoşlanır. Kendi davranışlarının sorumluluğunu alma ve bu sorunlara pozitif çözümler üretme eğilimindedir. Duyguları dengelidir ani duygu değişimleri yaşamaz. 

-Fırat: Mesafeli ve sessizdir. Genellikle kendi başına olmaktan hoşlanır. Kendine güvenmekle birlikte diğer insanlara güven duymaz. Başarıyı hedefler ve devamlı başarılı olmak için çaba harcar. Sürekli olarak yeni ve farklı deneyimler yaşama arayışındadır. Aynı zamanda şüpheci, eleştirici ve çabuk kızan biridir. Rekabete yatkındır. 
 


-Ayşe: Sessiz ve edilgen biridir. Kendine güveni yeterince olmadığı için genellikle yalnızdır. Fakat aynı zamanda diğer insanlarla yakın ilişkiler kurma isteği de fazladır. Ama devamlı terk edilme korkusu ya da reddedilme korkusuyla kendi etrafına duvarlar örer. Sıkıntı ve öfke duygularını sıkça yaşar. Diğer insanlarla ilişkilerinde uysal ve istekli davranarak ilişkilerini kendi yararları doğrultusunda yürütmeye çalışır.

-Kerem: Dikkatsiz, dağınık, amaçsız ve ihmalkar biridir. Sorumluluk almaz ve benlik saygısı düşüktür. Kendine güvenmez ama güvendiği birini bulduğunda ona aşırı derecede bağlanır . Yaşadığı ilişkilerde kaygı düzeyi yüksektir. Yalnız kalmak istemez. Eğer bağlandığı kişi onu reddederse onu tehdit eder ve saldırganca davranışlara başvurur. (Not: Emre, güvenli; Fırat,kayıtsız; Ayşe, korkulu; Kerem, saplantılı)

İlk bağlanma hayata bakış açımızı etkileyen önemli bir kavramdır. Her ne kadar insanları bu şekilde kişilik kalıplarına sokmayı yeterli bulmasam da bunun bize danışmalarda faydası olduğunu da inkar edemem. Umarım bu yazım farklı bağlanma stiline sahip kişileri daha iyi anlamamıza biraz olsun katkıda bulunmuştur.



YAZAR: Muhammet KAZANCI


KAYNAKÇA

Deniz M.E. (2011). Karar Verme Stilleri ve Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Bağlanma Stilleri Açısından İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Eğitim Bölümü, Alaeddin Keykubat Kampusü, Konya.

Turan Akdağ S. (2011). ERGENLERİN BAĞLANMA STİLLERİ İLE EBEVEYNLERİNİN BAĞLANMA STİLLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ. Uzmanlık Tezi. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Antalya. 

Yazgan İnanç B.& Yerlikaya E.E.(2014). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem.
 



2 yorum:

  1. Güzel,detaylı ve bilgilendirici bir paylaşım olmuş. Teşekkürler..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yorum için teşekkürler geri bildirim almak çok iyi oluyor(:

      Sil