ERGENLERDE BİLİŞSEL GELİŞİM

 

  Yaratıcılıklarının hat safa da olduğu bu evrede çocuklarınıza destek olmalı ve bu özelliklerini kullanmalarını sağlamalısınız. Çocuğunuzla birlikte sudoku gibi bulmacalar çözebilir, onunla seviyeli güzel tartışmalar yapabilirsiniz. Bu yaştaki gençlerimiz gelişen zihinleri ile birlikte bazı davranış biçimleri sergiliyorlar. Bunlardan en önemlilerinden bazılarına değinmeye çalışacağım:

   Tartışmaya çok yatkın olduğumuz bir gelişim dönemidir o yüzden aile ve öğretmenlere çok iş düşmektedir. Gençlerle tartışmaya girdiğimizde sakin olmalı illa bizim söylediğimiz doğru havasına girmemelisiniz çünkü bu çocukta ters etki oluşturabilir ve bu dönemin başka bir özelliği olan isyankarlığı da tetikleyebilir. Sabır göstermeli ve bu gibi durumlarda çocukla tekrar konuşmak için bir süre beklemeliyiz. Çünkü, bu dönemde çocuklar artık bilişsel açıdan gelişmeye başlamışlardır ve iyi düşünürlerse doğruyu görebilirler. Onlara kendi doğrumuzu öğretmek yerine doğruyu nasıl öğreneceklerini öğretmeliyiz.

• Bu dönemde olanla, gerçekte olması gerekeni kıyaslayabilecek düzeye geliyor. Buraya kadar gayet iyi fakat her zaman olması gerekeni aşırı derecede istiyor ve bu da bazı sorunlara yol açabiliyor.

• Farklı noktaları görebilme yetimiz bu dönemde gelişmiştir. Bu sayede felsefe, politika gibi konuları kavrayabilir ve kendi düşüncelerimizi üretebiliriz.

• Bu dönemde çocuklar her zamankinden daha kararsız oluyorlar bunun nedeni de farklı açılardan görebildikleri için neyi seçeceklerine karar verememeleri.

•  Bu dönemde gençler aşırı derecede kendine odaklı oluyorlar. Sanki dünya onların etrafında dönüyor gibi hissediyorlar.

•  Bu dönemin en tehlikeli özelliklerinden biride kendilerini yenilmez, zarar görmez gibi hissetmeleri. Bu durum çok kötü sonuçlara yol açabiliyor.

Ergenle tartışmaları nasıl daha pozitif hale getirebilirim?

İlk olarak onu çocuk gibi deneyimsiz olarak görmeyerek başlamalıyız. “Acaba benim görmediğim neyi görüyor.” diye sormalıyız.

En önemli kriter: %100 yanlış olduğunu bildiğimiz bir şeye inanıyorsa verilen tepki sakin olmalıdır. En önemli kısım budur. Sizin bu tavrınıza rağmen hiddetlenip kapıları çarpıyorsa; Eğer uygun yöntemi kullandıysak çocuk hatasının farkına varıp geri dönecektir. Sakinleştikten sonra bu konuları konuşmamız gerekir. Ne yazık ki ergenlerle ilişkilerimizi düzenleyecek sihirli bir deyneğimiz yok. Tek sihir saygı ve sevgiyle hareket etmek.

 

DÜŞÜNCE MODUNDAKİ DEĞİŞİMLER

15-16 yaş ve daha sonrasında gözlenebilecek değişimlerdir. Soyut düşünceye dönüş yapıyoruz. İnsanların %50’si soyut düşünüyor. Geneli de üniversite öğrencisi. Soyut düşünceye geçmemize rağmen bazen cevapsız kalıyoruz bunun nedeni soyut düşünmemiz fakat pratiğe dökemememiz.

SOYUT DÜŞÜNCE ÇEŞİTLERİ

• Verilerle değerlendirerek düşünme

• Sistematik düşünme: Probleme etki edecek tüm durumları düşünür buna uygun bir fikir üretir.

• Tümevarım ve Tümdengelimsel düşünce gelişir.

• Ayşe, Aytenin amcasının tek erkek kardeşinin tek kızıdır gibi cümleleri dönüşümlü düşüncenin gelişmesi sayesinde rahat bir şekilde anlayabilir.

• Hiç olmayacak durumlar hakkında fikir yürütebilme yeteneğine sahip oluyorlar.